نکات تفسیری جزء ششم قرآن کریم/ مذمت فاش کردن اسرار دیگران

لَا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَکَانَ اللَّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا(۱۴۸- نسا) همانگونه که خداوند ستارالعیوب است دوست ندارد که افراد بشر پرده‌دری کنند و عیوب مردم را فاش سازند و آبروی آن‌ها را ببرند، زیرا هر انسانی معمولا نقاط ضعف پنهانی دارد که اگر بنا شود اظهار گردد روح بدبینی در سراسر جامعه سایه می‌افکند و همکاری آن‌ها را با یکدیگر مشکل می‌سازد.

خبرگزاری فارس چهارمحال و بختیاری| برآن شدیم تا در ماه مبارک و پرخیر و رحمت رمضان روزانه صفحاتی از کلام الهی را بر زبان جاری کنیم و بیش از پیش رهنمودهای قرآنی را در زندگی استفاده کنیم.

سراسر آیات الهی پر است از حکمت و اندرزهایی که برای زندگی انس‌ها ضروری است لذا در نظر داریم هر روز چند آیه‌ای از جزء مورد نظر را تفسیر و برخی نکات را در کنار یکدیگر مرور کنیم.

جزء ششم با آیه ۱۴۸ سوره نسا آغاز می‌شود و با آیه ۸۱ سوره مائده پایان می‌یابد.

مائده به معنای غذا و سفره همراه غذا است که در آیات ۱۱۲ و ۱۱۴ ماجرای اجابت دعای حضرت عیسی(ع) برای نزول غذای آسمانی بیان شده است. امام باقر(ع) فرمود: هرکس در هر پنج‌شنبه سوره مائده را بخواند، ایمانش به ظلم و شرک( نهان و آشکار) آلوده نمی‌شود.

مذمت فاش کردن اسرار دیگران

لَا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ وَکَانَ اللَّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا(۱۴۸- نسا)

همانگونه که خداوند ستارالعیوب است دوست ندارد که افراد بشر پرده‌دری کنند و عیوب مردم را فاش سازند و آبروی آن‌ها را ببرند، زیرا هر انسانی معمولا نقاط ضعف پنهانی دارد که اگر بنا شود اظهار گردد روح بدبینی در سراسر جامعه سایه می‌افکند و همکاری آن‌ها را با یکدیگر مشکل می‌سازد، بنابراین به خاطر استحکام پیوندهای اجتماعی و نیز به خاطر رعایت جهات انسانی لازم است بدون در نظر گرفتن یک هدف صحیح پرده‌دری نشود یکی از موارد استثنا این دستور در مورد کسی می‌باشد که به وی ظلم شده است چنین کسی مجاز است برای تظلم‌خواهی، عیوب مرتبط با ظلم ظالم را افشا کند.

خطری که بیش از ترک عبادت آخرت انسان را تهدید می‌کند

وَمَنْ یَسْتَنْکِفْ عَنْ عِبَادَتِهِ وَیَسْتَکْبِرْ فَسَیَحْشُرُهُمْ إِلَیْهِ جَمِیعًا (۱۷۲)

قرآن کریم می‌فرماید: کسانى که از عبادت و بندگى پروردگار امتناع ورزند و این امتناع از تکبر و خودبینى آنها سرچشمه بگیرد، خداوند همه آن‌ها را در روز رستاخیز حاضر خواهد ساخت و به هر کدام کیفر مناسب خواهد داد.

در آن روز به آنها که داراى ایمان و عمل صالح بوده‏‌اند پاداششان را به طور کامل خواهد داد و از فضل و رحمت خود بر آن خواهد افزود؛ ولی کسانی را که از بندگى خدا امتناع ورزیدند و راه تکبر را پیش گرفتند به عذاب دردناکى گرفتار خواهد کرد.

استنکاف یعنى امتناع و انزجار از چیزى. این حالت در مورد عبادت و بندگى خدا، گاهى ریشه در جهل و نادانى دارد و گاهى به خاطر تکبر و خودبینى و سرکشى است.

کفر، تمام اعمال و عبادات گذشته انسان را نابود می‌کند

وَمَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَهِ مِنَ الْخَاسِرِینَ (۵- مائده)

اگر کسى نسبت به آنچه که باید ایمان بیاورد، کفر بورزد و راه مؤمنان را رها کرده و در راه کافران قرار گیرد، اعمال او بر باد می‌رود و در آخرت در زمره زیانکاران خواهد بود.

«کفر به ایمان» یعنی آدمى به آنچه که مى‏‌داند حق است عمل نکند؛ مانند اینکه می‌داند اسلام حق است ولی مشرکین را دوست بدارد و با آنان اختلاط کند و نیز مانند کسی که می‌داند نماز و روزه و زکات و حج، جز دین و از ارکان آنند ولی با این حال آن‌ها را ترک کرده و به آن‌ها عمل نکند.

در هیچ شرایطی ظلم نکنید

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ (۸- مائده)

اى اهل ایمان! براى خدا قیام کنید و شهادت عادلانه دهید. دشمنى گروهى نباید سبب شود که عدالت را رعایت ننمایید. عدالت ورزید که آن به تقوا نزدیکتر است و از خدا پروا داشته باشید زیرا که خداوند به آنچه انجام مى‏‌دهید، آگاه است.

«شنئان» به معنای بغض و کینه‌ایست که همراه فاصله گرفتن باشد. آیه مورد بحث در مورد شهادت دادن به ناحق علیه کسى است که در آن، شاهد به دلیل بغضى که نسبت به مشهودعلیه دارد سعی می‌کند تا با ضایع کردن حق او، انتقام خود را از او بگیرد.

باید شهادت شما به قسط و به حق باشد و در شهادت دادن کینه‌ها و غرض‌هاى شخصى را دخالت ندهید.

عدالت بورزید که به پرهیزگارى نزدیکتر است و از آنجا که عدالت مهمترین رکن تقوا و پرهیزگارى است.

مفهوم توکل

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ هَمَّ قَوْمٌ أَنْ یَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ فَکَفَّ أَیْدِیَهُمْ عَنْکُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (۱۱- مائده)

منظور از توکل این نیست که انسان به بهانه واگذاری کارش به خدا شانه از زیر بار مسئولیت‌ها خالی کند و یا تسلیم حوادث گردد بلکه منظور این است که در عین به کار گرفتن تمام قدرت و نیرو اولا توجه داشته باشد که آنچه دارد از خود او نیست و از ناحیه دیگری است و به این وسیله روح غرور و خودبینی را در خود بکشد و ثانیه هرگز از بزرگی حوادث و مشکلات نهراسد و مایوس نشود و بداند تکیه‌گاهی دارد که قدرتش بالاترین قدرت‌هاست.

** برگرفته از قرآن بشیر (تفسیر یک جلدی جوان؛ برگرفته از تفاسیر نمونه و المیزان)

تحدیر(تندخوانی) جزء ششم قرآن کریم با صدای استاد معتز آقایی

پایان پیام/ ۶۸۰۳۵